Skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu wnosi się za pośrednictwem formularza, który jest udostępniony na stronie internetowej Trybunału (link poniżej). Wymogi jakie musi sprostać formularz wynikają z artykułu 47 Regulaminu Trybunału. Poniżej zostanie przedstawiona szczegółowa instrukcja wypełnienia formularza skargi.
Uwagi wstępne
- Formularz musi zostać wypełniony w sposób czytelny, wskazane jest pismo drukowane (zaleca się wypełnienie formularza w formie elektronicznej – format pdf).
- Należy wypełnić wszystkie rubryki związane z sytuacją skarżącego.
- Należy pisać w sposób klarowny, bez używania skrótów i symboli.
- Należy wyrażać się zwięźle.
- Formularz można wypełnić w języku urzędowym jednego z państw, które ratyfikowały Konwencję (w tym po polsku). Jednakże na dalszym etapie, po uznaniu skargi za dopuszczalną, wszelka korespondencja z Trybunałem w Strasburgu odbywać się będzie w języku angielskim lub francuskim.
Instrukcja wypełnienia formularza
Rubryka A – Skarżący
A.1. Osoba fizyczna
Ta rubryka dotyczy skarżących będących osobami fizycznymi. Jeśli skarżącym jest osoba prawna (np. spółka prawa handlowego) należy wypełnić rubrykę A.2.
Skarżący w tej części formularza podaje swoje dane osobowe oraz aktualny adres zamieszkania.
Wyjaśnienia wymaga, że skargi grupowe lub skargi składane przez wielu skarżących należy wypełnić na odrębnych formularzach skargi przedkładając wszystkie stosowne informacje oraz załączniki.
Rubryka B – Państwo, przeciwko któremu jest skierowana skarga
W tej rubryce trzeba zakreślić państwo lub państwa, przeciwko któremu zarzucamy naruszenie postanowień Konwencji lub Protokołów Dodatkowych. Co do zasady jest to państwo, w którym skarżący wyczerpał krajową ścieżkę odwoławczą.
Rubryka C – Pełnomocnik skarżącego.
Pełnomocnik skarżącego składa podpis w rubryce 35, a skarżący w rubryce 33.
Zaznaczenia wymaga, że formularz wyróżnia profesjonalnego pełnomocnika (radca prawny lub adwokat) oraz nieprofesjonalnego pełnomocnika (np. członek rodziny nie będący prawnikiem).
Rubryka D – Pełnomocnik jednostki organizacyjnej
Tą rubrykę wypełnia się analogicznie do rubryki C, z tą różnicą, że podpis w imieniu jednostki organizacyjnej składa członek organu zarządzającego zgodnie z zasadami reprezentacji.
Rubryka E, F i G – Przedmiot skargi
Rubryka E. Opis stanu faktycznego
Fakty trzeba przedstawić w porządku chronologicznym, daty muszą zostać przedstawione precyzyjnie. Jeśli zarzuty są związane z rożnymi postępowaniami krajowymi, to należy wskazać każde z nich oddzielnie.
Rubryka F – Opis zarzucanych naruszeń Konwencji i/lub Protokołów wraz z uzasadnieniem
Dla każdego z zarzutów trzeba wskazać, który konkretny artykuł Konwencji lub Protokołów dodatkowych został naruszony. Ponadto należy krótko uzasadnić domniemane naruszenie Konwencji.
Rubryka G – Zgodność z kryteriami dopuszczalności wynikającymi z artykułu 35 § 1 Konwencji (informacje dotyczące wykorzystania krajowych środków odwoławczych oraz zachowania terminu)
W tej rubryce trzeba udowodnić, że przed złożeniem skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu skarżący wykorzystał przysługującą w danej sprawie krajową ścieżkę odwoławczą. W praktyce oznacza to, że trzeba wykazać, że zostały wyczerpane w sprawie wszystkie skuteczne i dostępne krajowe środki odwoławcze.
W związku z tym do każdego z zarzutów należy wskazać:
- dokładną datę ostatecznego orzeczenia (wyroku, postanowienia lub decyzji), nazwę sądu lub organu oraz rodzaj orzeczenia,
- daty orzeczeń wydanych przez sądy niższych instancji, które doprowadziły do wydania ostatecznego orzeczenia,
- sygnaturę akt postępowań krajowych.
Należy również wskazać, czy istniały również inne środki zaskarżenia lub środki odwoławcze, które nie zostały wykorzystane. Jeżeli tak, to należy wskazać przyczyny dla których dany środek nie został wykorzystany (np. brak skuteczności danego środka).
Rubryka H – Informacje dotyczące postępowania przed innymi organami międzynarodowymi (jeżeli takie było lub jest prowadzone)
Należy wskazać czy jakikolwiek z zarzutów podniesionych w skardze był przedstawiony w postępowanie przed innymi organami międzynarodowymi, takimi jak: Organizacja Narodów Zjednoczonych, Międzynarodowa Organizacja Pracy lub Komitet Praw Człowieka przy ONZ lub międzynarodowa komisja arbitrażowa.
Ponadto trzeba również wskazać czy skarżący wnosił już wcześniej skargę do Trybunału w Strasburgu, jeśli tak, to należy podać jej sygnaturę.
Lista załączonych dokumentów
W tejże rubryce konieczne jest sporządzenie listy wszystkich dokumentów wymienionych w rubryce E, F, G i H formularza skargi oraz pozostałych, które zdaniem skarżącego będą istotne przy rozpatrywaniu skargi przez Trybunał. Załączniki należy uporządkować chronologicznie oraz ponumerować je zgodnie z daną pozycją na liście.
Co istotne w przeciwieństwie do postępowań krajowych Trybunał nie wymaga przedstawiania oryginałów dokumentów, wobec czego wystarczające są kopie dokumentów.
Oświadczenie i podpis
W tej rubryce należy przedłożyć swój podpis (72-73). Formularz musi zostać podpisany przez każdego ze skarżących lub wyznaczonego pełnomocnika.
Wniesienie skargi do Trybunału
Skargę wnosi się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu za pośrednictwem operatora pocztowego. Adres Trybunału jest następujący:
The Registrar European Court of Human Rights Council of Europe
67075 STRASBOURG CEDEX
FRANCE
